Ambasadorja e SHBA-ve, Yuri Kim e konsideroi Piramidën e Tiranës investim cinik të diktaturës.
Gjatë fjalës së saj gjatë nisjes së punimeve për rindërtimin e Piramidës, ajo u shpreh se një vit më parë fondacioni amerikan ra dakort për të shndërruar këtë objekt në një qendër inovacioni dhe teknologjie.
“Siç e dimë të gjithë Piramida e Tiranës u hap më 1988 si muzeu Enver Hoxha, një investim cinik i diktaturës. Siç e dëshmoi populli shqiptar më 1991, dhe sic e tregojnë edhe sot, ata kishin një rol në fakt. Pak më shumë se një vit më parë fondacioni shqiptaro-amerikan për zhvillim ranë dakord për të nxitur novacionin e teknologjisë.”
Kim u shpreh se kjo qendër do të shërbejë për të rinjtë që të zhvillohen në këto fusha.
Kryebashkiaku Veliaj ka premtuar prej vitesh rikonstruksionin dhe ndryshimin e funksionit të Piramidës, por vetëm muajt e fundit ka nisur puna konkretisht.
Ndërkohë bashkia ka që prej rreth 2 vitesh që ka rrethuar Piramidën dhe lulishten përreth saj, megjithëse nuk ka pasur leje nga KKT-ja për rindërtimin. Këshilli Kombëtar i Territorit miratoi lejen për rikonstruksionin e Piramidës vetëm në qershor 2020, me kërkesë të Bashkisë Tiranë.
Në tetor 2020 Bashkimi i kompanive Fusha dhe Edil-Al, dy prej kompanive më të afërta ta dyshes Rama-Veliaj, fitoi tenderin e Bashkisë Tiranë për të rikonstruktuar tërësisht Piramidën.
Exit News sjell më poshtë kronologjinë për ndryshimin e pronësisë së Piramidës dhe heqjen e statusit ‘monument kulture’:
Për të lehtësuar sa më shumë vendimmarrjen për Piramidën, Qeveria Rama kaloi pronësinë e saj nga qeveria, Ministria e Kulturës, tek Bashkia Tiranë.
Ky vendim i qeverisë e bën më të lehtë vendimarrjen për ndryshim e statusit dhe rikostruktimin e Piramidës. Nëse më parë vendimmarrja për këtë objekt duhej të kalonte në Këshillin e Ministrave tani ajo mbetet vetëm në dorë të kryetarit të Bashkisë.
Në dhjetor 2016, Këshilli i Ministrave transferoi pronësinë e ndërtesës dhe të tokës nga qeveria tek Bashkia Tiranë. Për shkak të ndryshimit në statusin dhe pronësinë e Piramidës, do të kishte më pak mbikëqyrje.
Me VKM-në e dhjetorit 2016, përcaktohej se “Piramida” do të përdoret nga Bashkia e Tiranës si “një qendër multifunksionale për organizimin e shfaqjeve sociale dhe për promovimin e artit, kulturës dhe teknologjisë.”
Më pas, në prill 2017, ishte heqja e Piramidës si pjesë e qendrës historike të Tiranës, duke i hequr asaj mbrojtjen si monument kulture.
Planet e Bashkisë për rikonstruksionin e Piramidës
Kryebashkiaku Veliaj ka premtuar se Piramida ‘do të transformohet në një nga qendrat më të mëdha të inovacionit dhe teknologjisë, artit e kulturës, në rajon.’
Projektin për rikonstruksionin e saj e ka bërë arkitekti i preferuar i Ramës, hollandezi Winy Maas, mbështetur në Tiranë nga një tjetër arkitekt i afërt me Ramën, Gent Agolli, i studios I RI.
I gjithë procesi është bërë në mungesë të plotë transparence dhe me manovra për të shmangur tenderimet publike dhe garën.
Në janar 2017, arkitekti holandez i MVRDV-së, Winy Maas, mori pjesë në një diskutim nga Bashkia Tiranë organizuar tek Piramida për planet për rikonstruksionin e Piramidës.
Në qershor 2018, u bë publik lajmi se MVRDV “mori” tenderin për rindërtimin e Piramidës pa ndonjë konkurs publik apo tender.
Në faqen zyrtare të firmës MVRDV ishte shënuar qartë se projekti i Piramidës ishte projekt për Bashkinë e Tiranës (domethënë, një projekt publik që duhet t’i nënshtrohet ligjeve të prokurimit publik) për një “shumë të pazbuluar” parash. Kjo është dukshëm në kundërshtim me ligjin, pasi shuma e parave duhet të ishte bërë publike.
Siç Exit News ka shkruar më parë, zgjidhja e këtij “problemi”, pra detyrimit për garë publike, ishte ndryshimi i klientit nga Bashkia Tiranë në Fondacionin Shqiptaro-Amerikan për Zhvillim (AADF), një fondacion privat që nuk i nënshtrohet legjislacionit të prkurimit publik shqiptar, duke hequr tërësisht çdo referencë në kosto. Kështu projekti tani shfaqet në faqen e internetit të MVRDV-së</a%E me klient AADF-në, ndërsa në dokumentet zyrtare të tenderit si kliente shfaqet dhe Bashkia iranë, megjithëse nuk ka bërë asnjë procedurë publike.
