Status quo-ja nuk po siguron më stabilitet në Ballkanin Perëndimor. BE-ja duhet të përqendrohet më shumë në fitore të vogla në mënyrë që të arrijë qëllime afatgjata. Ky ishte mendimi që u dakordua nga pjesëmarrësit e panelit “Si të rimëkëmbim zgjerimin e BE-së në rrugën e duhur? Priorizimi i sundimit të ligjit dhe reformës në drejtësi ”, organizuar nga“ rrjeti WB2EU ”.
Nikola Dimitrov, Zëvendës Kryeministri për Çështjet Evropiane të Maqedonisë së Veriut, tha se shumë vite më parë procesi i zgjerimit i ngjante autostradës, më pas u zvogëluar dhe tani është shumë e vogël dhe e përpjetë.
„Qëllimi i procesit të anëtarësimit nuk është përmbushja e një qëllimi, por sjellja e Evropës në shtëpi, në mënyrë që ne këtu të kemi mënyrën evropiane të jetesës. Nuk ka asnjë shkop magjik për sundimin e ligjit. Këtë vit ne shënojmë 20 vjet që kur kemi nënshkruar Marrëveshjen e Stabilizim Asociimit dhe ne shënojmë 16 vjet si një vend kandidat. E gjithë kjo kohë e pritjes është shumë sfiduese”, tha Dimitrov.
Ai shtoi se BE ka problem me besueshmërinë.
“Mendoj se kjo reflekton jo vetëm në rastin tonë, por po mësohen mësime në kryeqytetet e Ballkanit Perëndimor. Ne po flasim për rajonin që nuk kufizohet thjesht me BE-në, ai është i rrethuar me flamurin blu me yje të verdhë. Sidoqoftë, mendoj se rajoni është gjithashtu mbrapa në ofrimin e reformave. Ne duhet ta bëjmë këtë rajon siç duhet Evropian për sa i përket vlerave të Evropës, “vuri në dukje Dimitrov.
Karoline Edtstadler, Ministre Federale për BE dhe Kushtetutën e Austrisë, tha se ajo nuk e sheh situatën aktuale në lidhje me procesin e zgjerimit si negative.
“Mendoj se kemi arritur shumë vitin e kaluar. Ne ishim tashmë në mes të kësaj pandemie kur vendosëm të shkonim më tej me procesin e zgjerimit. Është një çështje e besueshmërisë dhe sigurisë për BE-në që ne ta afrojmë Ballkanin Perëndimor më pranë BE-së me qëllimin e anëtarësimit në BE, “theksoi Edtstadler.
Ajo shtoi se BE ka nevojë për një qasje më politike, strategjike në procesin e zgjerimit të BE dhe se një perspektivë e qartë duhet t’i jepet Ballkanit Perëndimor.
Katarina Barley, nënkryetare e Parlamentit Evropian, theksoi se PE ka qenë gjithmonë i qartë dhe gjithmonë ka mbajtur anën e pranimit të vendeve gjatë të gjitha mosmarrëveshjeve.
“Unë mendoj se duhet ta shohim këtë në një këndvështrim më të gjerë, sepse zhgënjimi i vendeve të anëtarësimit është një pjesë e procesit që nuk ka të bëjë vetëm me procesin e pranimit, ne jemi dëshmitarë të zhvillimeve brenda BE-së që janë jashtëzakonisht shqetësuese dhe gjithashtu zhgënjyese për disa prej nesh, “tha Barley.
Ajo nënvizoi se kur bën premtime duhet t’i mbash ato.
“Kur i rritni pritshmëritë, duhet t’i përmbushni ato. Ajo që kemi parë veçanërisht me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipëri është se BE nuk i ka përmbushur këto pritshmëri dhe nuk i ka mbajtur premtimet që bëri. Parlamenti Evropian punon sa më shumë që të mundet për të mbështetur procesin e pranimit “, theksoi Barley.
Jovana Marović, Drejtore Ekzekutive e Rrjetit Politikon në Mal të Zi, tha se është e qartë se perspektiva e Ballkanit Perëndimor për procesin e zgjerimit është e ndryshme nga ajo e BE-së.
“Unë mendoj se dy pyetjet më të rëndësishme në lidhje me zgjerimin e BE-së janë nëse BE-ja është akoma e interesuar të ndihmojë me demokratizimin e Ballkanit Perëndimor dhe a ka mbetur diçka nga fuqia transformuese e BE-së”, theksoi Maroviç.
Pa një vizion të qartë se ku po çon procesi i zgjerimit, tha ajo, dhe pa angazhim nga niveli i BE, unë nuk shoh që ne do të arrijmë një nivel të caktuar të demokratizimit.
Barley shtoi se “ne si Bashkim Evropian nuk duhet t’u themi as vendeve anëtare dhe as vendeve kandidate se çfarë saktësisht duhet të bëjnë, sepse kjo nuk është mënyra se si funksionon, siç mund ta shohim në Poloni dhe Hungari”.
“Pyetja është a e pranoni që ndarja e pushteteve, sundimi i ligjit dhe demokracia do të thotë që ju si qeveri po kontrolloheni dhe se po kritikoheni”, përfundoi Barley.
Paneli u organizua brenda “rrjetit WB2EU” që është një projekt afatgjatë që mbledh 17 grupe mendimi dhe institucione akademike nga Ballkani Perëndimor dhe BE dhe që zgjat deri në 2023.
Projekti synon të krijojë “rrjetin WB2EU”, i cili do të bëhet një pikë referimi në fushën e zgjerimit të BE-së dhe përpjekjeve të demokratizimit në vendet e Ballkanit Perëndimor.
