Shqiptarët krijuan 1.04 milion ton mbeturina urbane gjatë vitit 2020, një rënie prej 3.5% në krahasim me një vit më parë. Kjo është pozitive, por për fat të keq, mënyra se si menaxhohen mbetjet mbetet problematike.
86.9% e mbetjeve menaxhohen nga shërbimet bashkiake për menaxhimin e mbetjeve. Kjo shifër u ul në vitin 2020 në krahasim me vitin e kaluar.
Ata që nuk kanë shërbime për pastrimin e mbetjeve kanë më shumë gjasa t’i hedhin ato në lumenj, në fshat, ose t’i djegin vetë, grritur ndotjen dhe rrezikun e zjarreve.
80.2% e të gjitha mbeturinave urbane depozitohen në landfille. Kjo është një rritje prej 2.3 pikë përqindjeje nga viti 2019.
Djegia e mbeturinave për qëllime energjetike përbën vetëm 1.1%, pavarësisht se qeveria paguan koncesione të shtrenjta për inceneratorët e mbeturinave. Më pak mbeturina janë djegur që nga fillimi i koncesioneve sesa në 2017 dhe 2018.
Shkalla e riciklimit është në nivelin më të ulët në tre vitet e fundit, duke rënë në vetëm 18.1%.
Për sa i përket mbetjeve të pakontrolluara në lidhje me sasinë e përgjithshme të mbeturinave të krijuara, ajo u rrit me 1.1% në vitin 2020. Sasia e mbeturinave të menaxhuara kundrejt atyre të pakontrolluara është rritur ndjeshëm gjatë viteve të fundit, por viti 2020 pa rënien e parë që nga viti 2015.
Ndërsa shumë njerëz dhe organizata janë të etur për të ricikluar mbeturinat në Shqipëri, qeveria nuk është e interesuar.
Kreu i Shoqatës së Ricikluesve, Bardhyl Balteza, tha se industria e riciklimit po falimenton për shkak të mungesës së mbështetjes nga qeveria. Ai tha se aktualisht, industria funksionon me vetëm 15-30% kapacitet dhe do të detyrojë kompanitë e riciklimit të largohen nga vendi:
“Disa kompani riciklimi kanë ikur nga Shqipëria. Ata kanë shkuar në Afrikë. Të gjithë menduam të iknim. Vendet fqinje kanë ofruar propozime emocionuese- një ndërtesë falas, pa taksa për pesë vjet, objekte etj. Në të gjithë Evropën, industria e riciklimit po subvencionohet, por ne po subvencionojmë djegien”.
Balteza shtoi se qeveria duhet të përqëndrohet në ripërdorimin dhe riciklimin si kudo tjetër në botë dhe Evropë, dhe në asnjë mënyrë në djegien, e cila lëshon gaz të dëmshëm në ajër. Ai tha gjithashtu se djegia është më e kushtueshme sesa riciklimi, dhe për këtë arsye praktika e ndërtimit të djegësve është e diskutueshme.
Qeveria Rama madje anuloi një koncesion për të ndërtuar dhe operuar një fabrikë shtetërore të riciklimit menjëherë pas ardhjes në pushtet.
