Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut ka shpallur fajtore qeverinë shqiptare për segregimin apo ndarjen veçmas të fëmijëve romë dhe egjiptianë në një shkollë në Korçë.
Njoftimi u bë publik të martën dhe zbuloi se qeveria shkeli Nenin 1, Protokollin 12 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Ata janë të detyruar t’u paguajnë 4500 euro pesë familjeve që kanë bërë padi në vitin 2017 nga Qendra për të Drejtat e Romëve.
Paditësit thanë se fëmijët romë dhe egjiptianë në shkollën “Naim Frashëri” përbëjnë 89-100 përqind të nxënësve të regjistruar, pavarësisht se ata janë minoritete në Korçë.
Gjykata konstatoi se qeveria nuk arriti të shmangë përqendrimin e fëmijëve romë dhe egjiptianë në shkollë, megjithëse Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi i kërkoi Ministrisë së Arsimit të merrte masa.
Por ky nuk është problem vetëm në Korçë, pasi qytete të tjera, përfshirë Fierin dhe Shkodrën, kanë situata të ngjashme.
Sipas organizatave shqiptare të të drejtave të njeriut, nxënësit në shkollat në Elbasan janë të ndarë dhe fëmijët nga komunitetet rome dhe egjiptiane e kanë të pamundur të arsimohen.
Këto komunitete, të cilat mbeten më të margjinalizuarat dhe më të diskriminuarat në vend, përballen me pengesa të mëdha përsa i përket sistemit të regjistrimit elektronik. Sipas procesit të ri, studentët mund të regjistrohen në institucionin arsimor publik sipas vendbanimit.
Kjo vendoset duke përdorur një hartë të përgatitur nga bashkia. Në rastet kur një shkollë ka kapacitet shtesë, ato mund të pranojnë nxënës nga jashtë zonës së tyre.
Në një letër të hapur dërguar Ministrisë së Arsimit në vitin 2021, OJQ-të, përfshirë Lëvizjen Rinore Egjiptiane dhe Rome (LRER) në Elbasan, pretendonin se shumë shkolla, veçanërisht ato me infrastrukturë më të mirë, u mbushën shpejt me regjistrimin e nxënësve. Përveç mosplotësimit të klasave, shkollat me mjedise më të këqija kishin regjistruar kryesisht nxënës romë dhe egjiptianë, duke krijuar kështu shkolla me nxënës të ndarë.
Ministria pranoi se kishte probleme me sistemin e regjistrimit, duke përfshirë disa rrugë që nuk përfshiheshin në hartën e territorit, probleme me regjistrimin dhe çështje të tjera që lidhen me vendbanimin, të cilat i detyronin prindërit që t’i regjistronin fëmijët jashtë zonës së vendbanimit të tyre.
Sipas LRER, disa shkolla në zonë, duke përfshirë “Sule Misiri”, “Ptolome Xhuvani” dhe “Hamit Mullisi”, praktikisht tashmë janë “shkolla rome dhe egjiptiane”. Disa klasa në këto shkolla përbëhen tërësisht nga nxënës të këtyre grupeve.
Ministria në atë kohë mohoi se po ndodhte segregim i qëllimshëm.
Në të njëjtin vit, një raport i UNESCO-s i quajtur “Të gjithë do të thotë të gjithë” (All Means All) zbuloi se Shqipëria ka nivelet më të larta të segregacionit në shkolla në të gjithë Evropën dhe Ballkanin Perëndimor. Segregimi kryehet në bazë të përkatësisë etnike dhe të aftësive të kufizuara.
Ky artikull është realizuar me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian, në kuadër të Projektit “Reporting Diversity Network 2.0”, nën skemën e mbështetjes së granteve të vogla.
Përmbajtja e tij është përgjegjësi e vetme e “New Policy Group” dhe, si e tillë, nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Bashkimit Evropian apo të Rrjetit të Raportimit të Diversitetit 2.0.
