Lëvizja feministe #Metoo ka marrë jetë edhe në Ballkan e cila sapo ka filluar.
Pas një ngjarje që ndodhi në Serbi, gra nga Kroacia, Mali i Zi dhe Bosnja po ngrenë zërin e tyre.
Viti i ri filloi me një skandal në Serbi, ku disa gra akuzuan mësuesin dhe drejtorin e mirënjohur të aktrimit Miroslav Mika Aleksic për përdhunim dhe abuzim seksual.
Ai u akuzua se kishte abuzuar seksualisht dhe përdhunuar studentet e tij, disa prej tyre të mitura.
Milena Radulovic një aktore 26-vjeçare serbe, ishte e para që tregoi historinë e saj në publik.
Në një intervistë për revistën serbe Blic të botuar më 16 janar, ajo tha se Aleksiç e kishte përdhunuar kur ishte e mitur:
“Unë isha në shkollën e Mika Aleksic për gjashtë vjet kur ai më përdhunoi. Unë isha 17 vjeç. Kjo nuk ndodhi një herë. Ajo u përsërit “.
Kjo ngjarje shkaktoi shumë reagime në të gjithë Ballkanin Perëndimor. Gratë e tjera dhe viktimat e ngacmimeve seksuale, jo vetëm në Serbi, por në Kroaci, Mal të Zi dhe Bosnjë dhe Hercegovinë, ngritën zërin e tyre kundër dhunës dhe shumë prej tyre folën ashtu si Raduloviç.
“Ky ishte një vendim i madh dhe i guximshëm dhe është i rëndësishëm jo vetëm për këtë rast specifik, por edhe për të gjithë shoqërinë dhe rajonin,” i tha DW Sanja Pavloviç, aktiviste nga Qendra Autonome e Grave në Beograd.
Fillimi i një revolucioni
Kjo temë është ende tabuja më e madhe në rajon dhe gratë ende ndiejnë turp dhe frikë kur flasin për të, shpjegon ajo. Shumë qëndrojnë të heshtura.
“Ne jemi marrë me këtë problem më së paku si shoqëri. Ne kemi ligjet më të dobëta dhe normën më pak të raportuar të veprës kur bëhet fjalë për përdhunim dhe ngacmim seksual. Ky akt nisi një revolucion,” thotë Pavloviç.
Një revolucion i vogël filloi me Ana Tikvic, një ish studente në Akademinë e Arteve Skenike në Sarajevë, e cila filloi iniciativën “Nisam trazila”, ose “Unë nuk e kërkova atë”, së bashku me tre koleget e saj.
“Ne mendojmë se është koha për të rritur ndërgjegjësimin për faktin se ngacmimi seksual dhe mizogjinia është në çdo qelizë të shoqërisë sonë,” tha Tikvic.
Faqja e grupit në Facebook mori më shumë se 40,000 ndjekës brenda vetëm disa javësh, si dhe më shumë se 4,000 mesazhe anonime në lidhje me dhunën seksuale nga e gjithë rajoni.
“Pas 19 vitesh heshtje, më në fund u shpreha. Kam përjetuar abuzim seksual si një fëmijë 8-vjeçar, nga një anëtar i familjes i cili ishte 16 vjeç në atë kohë. M’u deshën shumë orë psikoterapi për të guxuar të besoja në kujtesën time, për të mos e bindur veten se po e ekzagjeroj “, ishte vetëm një nga shumë mesazhet anonime të botuara në faqe.
Një hapsirë e sigurt
“Ne duam të sigurojmë një hapësirë të sigurt ku të gjithë janë në gjendje të flasin lirshëm, pa ndonjë frikë,” i tha Tikvic DW.
Ajo thotë se frika për të folur lirshëm për dhunën seksuale ose drejtimin e gishtit ndaj autorit të krimit, është më e madhe pasi nuk ka mbështetje ose mirëkuptim nga shoqëria.
Pasi Raduloviç ndau historinë e saj, “publiku në Serbi tha se: “Ajo e kërkoi. Ajo është aktore, çfarë priste? Kjo është normale në profesionin e saj “.
“Nuk është një institucion i cili është kursyer nga këto skandale,” thotë Ana Tikvic për Akademinë e Arteve.
Besimi i ulët i publikut në institucione
Universitetet, akademitë e arteve performuese dhe dramatike, parlamentet shtetërore dhe shumë institucione të tjera në të gjithë rajonin tani kanë ndërmarrë hapat e parë për të ndaluar ose parandaluar dhunën seksuale, kryesisht duke krijuar borde ku studentët mund të raportojnë çdo lloj abuzimi seksual ose dhune.
Hapa janë ndërmarrë në Beograd, Podgoricë, Sarajevë, Zagreb dhe shumë qytete të tjera.
Shumë OJQ, si dhe Forumi Parlamentar Evropian për të Drejtat Seksuale dhe Riprodhuese, e kanë ndjekur shembullin, duke u bashkuar nën hashtagun #nisisama, që do të thotë “Ju nuk jeni vetëm”.
Duket se Milena Raduloviç bëri bashkë të gjithë rajonin. Por ka ende një rrugë të gjatë për të bërë.
“Ka tre deri në katër mijë raporte të rasteve të dhunës në familje në Serbi, por vetëm rreth 70 raste të raportuara të përdhunimit në vit. Shkalla e dënimit është shumë e ulët – rreth 50%,” i tha DW Sanja Pavloviç nga Qendra Autonome e Beogradit.
Në të njëjtën mbrëmje kur u botua intervista me Milena Radulovic, autoritetet reaguan dhe arrestuan Miroslav Mika Aleksic.
Ai tani po përballet me akuza për kryerjen e tetë veprimeve kriminale të përdhunimit “në periudhën nga 2008 në 2020” dhe “shtatë veprime të paligjshme seksuale”, tha Prokuroria Serbe.
