Pavarësisht pandemisë globale dhe një nevoje edhe më të madhe për informacion të saktë, vendet e Ballkanit Perëndimor nuk e kthyen në përparësi lirinë e informimit.
Përkundrazi, shumë prej tyre kufizuan qasjen në informacion, patën probleme me zbatimin e ligjeve mbi Lirinë e Informimit dhe nuk arritën të jenë transparente dhe të përgjegjshme ndaj qytetarëve. Në fakt, rajoni po bën hapa prapa, veçanërisht në fushën e Kërkesave për Informim. Kjo sipas një raporti për Lirinë e Informimit në Ballkanin Perëndimor nga Shengjyl Osmani Loxha.
Institucioni me performancën më të dobët në të gjithë rajonin për t’iu përgjigjur kërkesave të Kërkesave për Informim ishte Ministria shqiptare e Shëndetësisë. Ajo pasohej nga Ministria e Brendshme e Serbisë dhe Telekomi i Kosovës. Ministria shqiptare e Shëndetësisë hodhi poshtë Kërkesat për Informim edhe kur ishin çështje me interes publik, po ashtu u përpoq të fsheh informacion që mund të dëshmonte për shkelje të ligjit, dhe i mungoi vullneti politik për të dhënë informacion.
Kjo Ministri gjithashtu kishte numrin më të lartë të ankesave tek Komisioneri i Informimit gjatë vitit 2020. Janë regjistruar gjithsej nëntë ankesa, ndërsa mesatarja për institucionet e tjera ishte 1-2. Ndërsa, komunat ishin grupuar së bashku dhe kishin gjithsej 22 ankesa.
Institucione të tjera me performancë të dobët ishin Inspektoriati i Lartë të Drejtësisë, Autoriteti për Menaxhimin e Dosjeve të Shërbimeve Sekrete, SPAK dhe Ministria e Drejtësisë që injoruan Kërkesat për Informim, dhe Gjykatën dhe Parlamentin e Tiranës që ofruan vetëm përgjigje të pjesshme.
Kjo është përkundër faktit se Shqipëria ka një nga 10 ligjet më të mira në botë për Kërkesën për Informim. Zbatimi i këtij ligji vazhdon të përballet me sfida dhe vështirësi pasi institucionet publike heshtin, nuk u përgjigjen kërkesave dhe klasifikojnë gjithmonë e më shumë informacion.
Dokumentet që lidhen me kontratat publike, ofertat dhe koncesionet ishin veçanërisht të prirura për t’u bllokuar. Në shumë raste, vonesat ishin aq të gjata sa që kur u lëshuan dokumentet, ato nuk kishin më vlerë.
Pavarësisht se Shqipëria është anëtare e Partneritetit të Qeverisë së Hapur, një nismë që kërkon qeveri më të hapura dhe transparente, ajo nuk ka arritur të përmbushë disa nga qëllimet e saj themelore. Duke iu bashkuar organizatës, vendi angazhohet që të jetë më transparente me qytetarët.
Shqipëria ka qenë anëtare që prej vitit 2011, por nuk ka arritur të “zbatojë plotësisht angazhimet e saj si transparenca fiskale, shërbimet publike, aksesi në informacion, administrata publike dhe anti-korrupsioni”.
Portali i kontrollit të fakteve Faktoje ka raportuar gjithashtu se si Ministria e Shëndetësisë nuk i është përgjigjur Kërkesave për Informim në shumë raste.
