Të paktën 12,000 afganë u evakuuan përmes aeroportit të Kabulit që nga e diela e kaluar, njoftoi The Guardian.
Ato përfshijnë punonjës të qeverisve perëndimore dhe punonjësve të agjencive të ndihmës së huaj, si dhe banorë afganë që kanë punuar me qeveritë perëndimore ose agjencitë e tyre, ose që perceptohen të jenë veçanërisht të rrezikuar për shkak të natyrës së punës së tyre, siç janë gazetarët, përkthyesit ose aktivistët e të drejtave të njeriut.
Afërsisht 7,000 u evakuuan me avionë civil nga ushtria amerikane. Mbretëria e Bashkuar ka nxjerrë rreth 1 700 njerëz jashtë vendit deri të premten.
Presidenti i Turqisë, Rexhep Tajip Erdogan tha se ka dëbuar 550 njerëz nga Afganistani deri më tani, ndërsa Franca dhe Italia thonë se kanë evakuuar rreth 500 persona secila.
Shtetet e tjera të përfshira në përpjekjet e evakuimit përfshijnë Australinë, Kanadanë, Republikën Çeke, Danimarkën, Poloninë dhe Zvicrën.
Ku po strehohen afganët?
Si fillim avionët civil kanë ndaluar nga Kabuli në Uzbekistan, Tashkent, Doha në Katar ose Islamabad në Pakistan. Më pas avionët nisen në fluturime të rregullta në vendin pritës.
Disa afganë, kryesisht civilë që kanë punuar me misionet amerikane ose ndërkombëtare në vend, do të strehohen përkohësisht në Shqipëri, Kosovë ose Maqedoninë veriore, ndërsa vizat e tyre amerikane janë duke u vlerësuar.
Nga kjo fundjavë, tri vendet e Ballkanit do të presin afganët e dakordësuar, pas një marrëveshje të vendit tranzit me SHBA. Skema të ngjashme tranziti janë planifikuar për Kolumbinë, Ugandën dhe Katarin.
Cilat vende kanë premtuar t’i marrin ato?
Shtetet e Bashkuara janë zotuar të mirëpresin 10.000 njerëz nga Afganistani, ndërsa Australia do të pranojë 3.000 sipas një programi ekzistues.
Taxhikistani tha muajin e kaluar se ishte gati të strehonte 100,000 njerëz të zhvendosur nga vendi i tij fqinj.
Punëtorët afganë dhe familjet e tyre nga misioni i BE -së në Kabul mbërrijnë në Madrid. Spanja u ofrua si qendër për afganët që bashkëpunuan me BE.
Shumica e vendeve evropiane kanë ngurruar të angazhohen për të marrë një numër të caktuar refugjatësh afganë, përveç atyre që kanë bashkëpunuar me agjencitë e tyre, mes shqetësimeve për një përsëritje të krizës së refugjatëve në 2015.
Kancelarja gjermane, Angela Merkel, u tha kolegëve të partisë se vendi i saj do të duhet të pranojë rreth 10.000 njerëz në rrezik nga Afganistani, ndërsa theksoi se shumica e refugjatëve do të duhet të strehohen në vendet fqinje.
Presidenti turk, Rexhep Tajip Erdogan, i ka thënë Bashkimit Evropian që t’i përmbahet marrëveshjeve të kaluara për emigrantët dhe refugjatët dhe të ndihmojë vendet fqinje.
Duke iu referuar një marrëveshjeje të vitit 2016 sipas së cilës emigrantët “e parregullt” që zbarkojnë në BE mund të dërgohen përsëri në Turqi në këmbim të ndihmës, Erdogan u bëri thirrje fqinjëve të tij që “të respektojnë angazhimet e tyre”.
Athina tashmë ka thënë se mund të dërgojë afganët që mbërrijnë në brigjet e saj përsëri në Turqi, të cilën e konsideron si një vend “të sigurt” për emigrantët.
Mbretëria e Bashkuar ka njoftuar një skemë zgjidhjeje që mund të ofrojë strehë për 20,000 refugjatë afganë gjatë viteve të ardhshme, me fokus gratë, fëmijët dhe pakicat fetare. Kanadaja është zotuar të pranojë të njëjtin numër.
A po përballet bota me një krizë tjetër refugjatësh?
Agjencia e Kombeve të Bashkuara për Refugjatët thotë se më shumë se 550,000 afganë janë zhvendosur brenda vendit që nga janari, në krye të 3 milionë njerëzve që ishin çrrënjosur tashmë në fillim të vitit. Shumica e këtyre njerëzve, rreth 300,000 kanë lënë shtëpitë e tyre si rezultat i përkeqësimit të situatës së sigurisë gjatë javës së fundit.
Por deri më tani nuk ka pasur një eksod të dukshëm të njerëzve jashtë vendit të shkatërruar nga lufta.
Goditjet e mëtejshme të talebanëve, thatësira dhe zhvillimi i pandemisë Covid-19 mund të ndryshojnë situatën në muajt e ardhshëm.
