Një pjesë e madhe e lumit Vjosa në jug të Shqipërisë midis Përmetit dhe Beratit është nën kërcënim nga kërkimi për naftë.
Në fillim të kësaj jave, Exit publikoi video dhe imazhe të një helikopteri që qarkullonte sipër dhe dhjetëra kamionë. Ato mbanin emrin GEOTEC Spa dhe punonin në një vend pak metra larg lumit Vjosa në Permet, i njohur ndryshe si “Blloku 4”.
Telefonatat për GEOTEC nuk zbuluan asnjë informacion. Pasi një përfaqësuese tha që ajo nuk ishte në gjendje të jepte asnjë informacion. Por pas botimit të artikullit, Shell Upstream Albania, konfirmoi për Exit se ata kishin kontraktuar punë me GEOTEC. Kur u pyetën se çfarë pune po bënin atje, ata thanë:
“Nga Prilli deri në Qershor 2021, Shell do të kryejë një studim gjeofizik. Sondazhi gjeofizik po kryhet nga Geotec S.p.A në emër të Shell në Shqipëri. Ata janë një kompani e specializuar për sondazhet gjeofizike dhe kanë kryer një punë të tillë të ngjashme edhe në Itali, Greqi, etj dhe më parë, në 2019, në bllokun 2/3. “
Ata konfirmuan se një studim gjeofizik është “përdorur për të fotografuar nëntokën me qëllimin për të kuptuar nëse ka potencial të naftës dhe gazit në zonë“.
Ata vunë në dukje se kanë përcaktuar një “korridor të gjerë 500m” për të siguruar “fleksibilitet” për monumentet e kulturës ose natyrore. Megjithatë, ata thanë se zona që po vëzhgohej përfshin pjesë të lumit Vjosa.
Shell gjithashtu tha se ata “kanë biseduar gjerësisht me komunitetet, autoritetet lokale dhe palët e interesuara në zonë” dhe “vazhdojnë të jenë në kontakt të përditshëm me ta“.
Exit foli me banorët lokalë nga Këlcyrë dhe Përmet të cilët janë të vendosur se nuk duan kërkim të naftës në zonë dhe e kanë bërë të qartë këtë për Shell.
Elona, e cila nuk pranoi të përdorte mbiemrin e saj për shkak të frikës se mund të ndikonte në biznesin e saj, i tha Exit:
“Ne nuk duam eksplorimin e naftës këtu. E ardhmja është turizmi. ”
Kur u pyet nëse Shell kishte dialog me të dhe të tjerët, ajo tha:
“Ne thamë jo 1.5 vjet më parë kur ata erdhën të pyesnin. Askush nuk i donte këtu. Tani ata u kthyen pasi nuk na dëgjuan. Ne nuk i duam këtu ”.
Banorët ndanë fotografi të disa prej punëve që tashmë janë kryer në rajonin e Kelcyrës. Ato tregojnë makineri që hedhin mbeturina në fshat, bojë spërkatëse në faunë dhe plastike të lëna pas.
Në vitin 2018, Shell nënshkroi një kontratë me qeverinë për të lejuar eksplorimin në këtë pjesë të vendit, i njohur ndryshe si Blloku 4. Kjo përfshin pjesë të mëdha të lumit Vjosa, lumin e fundit të egër të Evropës dhe subjektin e një fushate ndërkombëtare për ta caktuar atë si Park Kombëtar.
Fushata përfshihu OJQ lokale dhe ndërkombëtare, kompaninë Patagonia dhe aktorin Leonardo di Caprio. Ajo filloi pasi një numër hidrocentralesh ishin planifikuar përgjatë saj.
Kryeministri Edi Rama ka caktuar disa pjesë të lumit si Zona të Mbrojtura dhe tha “historia ka mbaruar“, duke mos i dhënë mbrojtje të plotë përmes statusit të Parkut Kombëtar. Kontrata e vitit 2018 me Shell dhe mundësia e naftës është mbase arsyeja që ai ka refuzuar ta përcaktojë atë si të tillë.
Sondazhet tregojnë se 94% e shqiptarëve dëshirojnë që Lumi Vjosa të caktohet si Park Kombëtar.
Vjosa është një nga lumenjtë e egër ’të fundit në Evropë. Është i njohur gjerësisht se ka një nga ekosistemet më të spikatura dhe të rëndësishme në rajon.
