Politikanët shqiptarë shprehën hapur mbështetjen për muxhahedinët iranianë (MEK), grupi kryesor i rezistencës kundër regjimit teokratik në Iran.
Këtë fundjavë rreth 3 mijë muxhahedinë, që janë zhvendosur në Tiranë, zhvilluan një konferencë ndërkombëtare për Iranin. Në të morën pjesë politikanë nga e gjithë bota, mes të cilëve ish-kryebashkiaku i New Yorkut Rudy Giuliani, Senatori Joseph Lieberman, ish-Sekretari i Sigurisë Kombëtare, Tom Ridge.
Gjatë konferencës foli dhe Ministri i Diasporës Pandeli Majko, i cili deklaroi:
“Ne kemi dallimet tona politike brenda vendit, por ne jemi të bashkuar për mbrojtjen e Muxhahidëve në Shqipëri”.
Nëse [shteti iranian] do t’ju preki, Ambasadori i Iranit dhe zëvendësi do të dëbohen.”
Edhe krytari i Partisë Republikane Fatmir Mediu shprehu mbështetjen e tij për muxhahedinët:
“Duam të mbahemi mend si njerëzit që luftuan për lirinë bashkë me ju, dhe jo si njerëzit që vetëm panë terrorizmin dhe nuk bënë asgjë.
Ndryshimi në Iran ka shumë kohë që nevojitet… Ju mbështesim të gjithë bashkë për lirinë e Iranit.”
Çfarë janë muxhahedinët iranianë?
Organizata e Muxhahedinëve Popullore të Iranit (MEK) është një lëvizje që vepron në emigrim, kryesisht në Irak, për rrëzimin e regjimit aktual në Iran. Ajo u krijua në fillim të viteve 1960-të si lëvizje proteste kundër regjimit të Shahut të Iranit dhe qe ndër nxitësit dhe mbështetësit kryesorë të Revolucionit Iranian të vitit 1979 që rrëzoi Shahun nga pushteti.
Por pas kësaj ata kundërshtuan vendosjen e një autokracie fetare në Iran dhe si rrjedhojë u persekutuan nga regjimi i ri, duke u detyruar të emigronin, kryesisht në Irak. Sadam Husein i mirëpriti muxhahedinët dhe ju dha atyre një territor të tërë të cilin ata e zhvilluan në një kamp-qytet të zhvilluar ekonomik dhe tregtar me emrin Ashraf.
MEK iu përkushtua, gjithashtu, përgatitjes ushtarake duke u shndërruar në grupin më të madh dhe më të fuqishëm militant kundër regjimit iranian, i cili zhvilloi, për më shumë se dy dekada, veprimtari terroriste për rrëzimin e qeverisë iraniane. grupi bashkëpunoi me regjimin e Sadam Huseinit si gjatë luftës Irak-Iran edhe pas saj.
Si rezultat i aktivitetit terrorist ata u futën në listën e organizatave terroriste nga disa vende, përfshi SHBA-të.
Mbas pushtimit të Irakut, forcat amerikane negociuan një pakt paqeje me ta, në bazë të të cilit ata dorëzuan armët dhe premtuan t’i ktheheshin jetesës paqësore. Si rezultat, rreth 3 mijë muxhahedinëve që jetonin në Ashraf iu dha statusi i civilëve të mbrojtur nën Konventën e Gjenevës dhe ushtria amerikane mori përsipër sigurinë e Qytetit të Ashrafit.
Në vitin 2009, ushtria amerikane ia kaloi kontrollin e Ashrafit qeverisë irakiane, por ajo filloi persekutimin dhe dhunën sistematike ndaj tyre për t’i detyruar të largoheshin nga Iraku. Një nga motivimet për persekutimin ishte bashkëpunimi i tyre i mëparshëm me regjimin e Sadamit dhe veçanërisht shërbimet e tij sekrete.
Këto veprime ngallën reagimin e organizatave ndërkombëtare humanitare, nën presionin e të cilave qeveria amerikane i mori në mbrojtje muxhahedinët duke i strehuar në Kampin Liberty të ushtrisë amerikanë në Bagdad.
Bashkë me tërheqjen e amerikanëve nga Iraku lindi nevoja e gjetjes së një zgjidhje të problemit të muxhahedinëve.
Në vitin 2012, qeveria amerikane e hoqi organizatën nga lista e organizatave terroriste, dhe filloi të kërkonte mundësi për sistemimin e tyre në vende të ndryshme të botës.
Strehimi në Shqipëri
Vendosja e tyre në Shqipëri filloi në mars të vitit 2013, qeveria Berisha pranoi të strehonte 210 muxhahedinë, 30 të parët prej të cilëve mbërritën në Tiranë në maj 2013.
Në shtator të vitit 2014, Kryeministri Rama u takua me Sekretarin e Shtetit John Kerry, në samitin e Uellsit të NATO-s, dhe diskutuan për strehimin e muxhahedinëve të tjerë. Në prill të vitit 2015, kjo çështje u ridiskutuapërsëri në Ëashington mes Ministrit Bushati dhe Sekretarit Kerry.
Gjatë gjithë kësaj periudhe, Shqipëria vazhdoi të strehonte muxhahedinë përtej 210 muxhahedinëve të pranuar nga ish-Kryeminsitri Berisha. Sipas Ëashington Postit, deri në shkurt të 2016 në Shqipëri kishin mbërritur 700 muxhahedinë.
Në fillim të vitit 2016, Kryeministri Rama pranoi të strehojë të gjithë 1970 muxhahedinët e mbetur ende në Bagdad. Kjo marrëveshje u përfundua gjatë vizitës së Sekretari të Shtetit John Kerry në Shqipëri në shkurt 2016.
Nisur nga burimet e qeverisë dhe mediave amerikane, në total, në Shqipëri do të strehohoen rreth 2 600 muxhahedinë.
Qeveria shqiptare nuk ka bërë publike jo vetëm numrin e saktë të muxhahedinëve që do të strehoen në vend, por nuk ka pranaur apo folur asnjëherë për ketë çeështje.
Muxhahedinët iranianë do të strehohen kryesisht në një kamp të posaçëm që është ndërtuar nga qeveria shqiptare në bashkëpunim me Agjensinë e Kombeve të Bashkuara për Refugjatët (UNHCR).
SHBA-të i kanë dhënë UNHCR-së rreth 20 milionë dollarë për të përballuar koston e rivendosjes së tyre në Shqipëri.
